Halkın Merakla Beklediği Yüce Lider Hamaney Hakkında Endişeler Artıyor
İran devlet televizyonunda salı günü yayınlanan bir programda sunucu, Hamaney’in ofisinden Mehdi Fazaeli’ye izleyicilerin endişelerini iletti. Fazaeli, “Halk, yüce liderin durumu hakkında bilgi almak istiyor” ifadesini kullanan sunucuya net bir yanıt vermekten kaçındı.
Fazaeli, İsrail ve ABD’nin son saldırılarının ardından Hamaney hakkında çok sayıda soru aldıklarını belirtti ve “Hepimiz dua etmeliyiz” yanıtını verdi. İranlı yetkili, liderin güvenliğinden sorumlu ekiplerin görevlerini eksiksiz yerine getirdiğini vurguladı.
Hamaney’in son günlerdeki sessizliği, İran’ın içinden geçtiği kritik dönemle birleşince spekülasyonları artırdı. ABD’nin nükleer tesislere düzenlediği saldırılar, İran’ın Katar’daki ABD üssüne misillemesi ve İsrail ile varılan ateşkes anlaşması gibi gelişmeler peş peşe gelirken, Hamaney son bir haftada sadece sosyal medya hesabı üzerinden açıklama yaptı.
İranlı yetkililer, Hamaney’in suikast riskine karşı sıkı güvenlik önlemleri altında olduğunu ve elektronik iletişimden kaçındığını belirtti. Ancak bu durum, liderin karar alma süreçlerindeki rolü hakkında soru işaretlerine yol açtı.
Yetkililere göre, 86 yaşındaki Hamaney, İsrail ya da ABD’nin suikast listesinde olabileceğinin bilincinde. Bu olasılığın gerçekleşmesi ihtimaline karşı tedbir alan Hamaney, dini lideri seçmekle görevli Uzmanlar Meclisi’ne, belirlediği üç adaydan birinin ivedilikle seçilmesi için talimat vermişti.
AŞURA TÖRENİ’NE KATILMAZSA GERİLİM HIZLA TIRMANACAK
Chatham House uzmanı Sanam Vakil, Hamaney’in temmuz ayı başında önemli bir dini tören olan Aşura’da görünmemesi durumunda gerilimin daha da artacağını belirtti. Vakil, İran liderliğinin güvenlik odaklı hareket ettiğini ancak kamuoyuna açıklama yapma ihtiyacının arttığını vurguladı. Hamaney’in destekçileri de sosyal medyada paylaşımlar yaparak İran’ın İsrail’e karşı savaşta zafer kazandığını ancak dini liderden haber alıncaya kadar huzurlu ve “galip” hissedemeyeceklerini kaydetti.
SUİKAST GİRİŞİMLERİNE KARŞI TETİKTE
İranlı siyasi analist ve İslam Devrim Muhafızları komutanı General Yahya Safavi’nin oğlu Hamzeh Safevi, İranlı güvenlik birimlerinin İsrail’in olası bir suikast girişimine karşı tetikte olduğunu dile getirdi. Safevi, ülkenin mevcut krizden çıkışı için pragmatik adımlar atıldığını ve Cumhurbaşkanı Masud Pezeşkiyan gibi isimlerin bu süreçte daha fazla ön plana çıkması gerektiğini ifade etti.
NYT’nin haberine göre, ismi açıklanmayan İranlı 4 üst düzey yetkili, Hamaney’in yokluğunda İran’daki farklı siyasi grupların güç mücadelesine girdiği bilgisini paylaştı. Yetkililer, nükleer program, ABD ile ilişkiler ve İsrail politikası konusunda farklı görüşlere sahip grupların çekişme içinde olduğunu aktardı.
ABD basını, geçtiğimiz günlerde Hamaney’in komutanlarıyla güvendiği bir yardımcısının aracılığıyla iletişim kurduğunu ve yerinin bulunmasını zorlaştırmak için elektronik iletişimi kestiğini bildirmişti. Hamaney’in, en güvendiği kurmaylarının öldürülmesi halinde askeri emir komuta zincirini devralacak halefleri belirlediği de haberlerde altı çizilen bir diğer detay olmuştu.
TAHRAN’DA SİYASİ GÜÇ MÜCADELESİ BAŞLADI
İran konusunda uzman analistler, Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan’ın ılımlı ve diplomasi yanlısı tutumuyla bilindiğini belirtirken, sertlik yanlısı kanadın bu yaklaşıma şiddetle karşı çıktığını bildirdi. Meclis çoğunluğunu elinde tutan radikaller ve Devrim Muhafızları içindeki bazı komutanlar, ateşkes anlaşmasını ve ABD ile yeniden müzakere olasılığını eleştirdi. Bazı Devrim Muhafızları komutanları, “12 Gün Savaşı”nda İran’ın çok daha sert bir tutum izlemesi gerektiğini ve ABD hedeflerinin imha edilmesini savunmuştu.
Ülkedeki politik gerilimler sosyal medyaya da yansıdı. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Ali Ahmedniya, radikallerin eleştirilerini sert bir dille kınayarak, “Düşmanın ekmeğine yağ sürüyorsunuz” yanıtını verdi.
Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan, İsrail’in saldırılarına karşı meydanlarda toplanan vatandaşların arasına katılmıştı. Pezeşkiyan, ülkesi ile ABD arasındaki konuları uluslararası çerçeve temelinde çözmeye hazır olduklarını söylemişti.
İRAN’IN GELECEĞİ NASIL ŞEKİLLENECEK?
Hükümet, İsrail saldırıları sonrası oluşan milliyetçi dalgayı ulusal birlik mesajlarıyla pekiştirmeye çalışıyor. Tahran’da düzenlenen açık hava konserleri ve anma etkinlikleriyle halkın moralinin yüksek tutulması hedefleniyor. Uzmanlar, rejimin İsrail ile çatışma sürecinde oluşan siyasi iklimi sürdürmeyi hedeflediğini öne sürdü.
İran’ın politikalarını şekillendirmede önemli rol oynayan nükleer programın geleceği, önemli tesislerin ABD saldırılarında zarar görmesiyle belirsiz hale geldi. Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi ve Atom Enerjisi Örgütü Başkanı Muhammed İslami, uranyum zenginleştirme faaliyetlerinin süreceğini açıkladı.
Uzmanlar, İran’ın önümüzdeki dönemde izleyeceği politikaların, Hamaney’in ne zaman ve hangi koşullarda tekrar kamuoyu karşısına çıkacağına bağlı olarak şekilleneceğini savundu. Hamaney’in sessizliği sürdükçe İran’daki gerilimin artacağını belirten analistler, resmi makamların şu ana kadar Hamaney’in sağlık durumuna ilişkin detaylı bir açıklama yapmadığına dikkat çekti.
