BRICS Liderler Zirvesi Trump’ın Tehditleriyle Gölgede Kaldı

Brezilya’nın Rio de Janeiro kentinde 6 Temmuz 2025 Pazar günü başlayan BRICS liderler zirvesi, ABD Başkanı Donald Trump’ın tehditkar açıklamalarıyla gölgelendi. Trump, sosyal medya platformu Truth Social üzerinden yaptığı paylaşımda, BRICS’in Amerika’ya karşı politikalarıyla aynı hizaya gelen her ülkeye ek yüzde 10 gümrük vergisi getireceğini bildirdi. Bu politikadan istisna olmayacağını vurgulayan Trump, “Amerika karşıtı politikalar” ifadesini açıklamamıştı.

BRICS Liderlerinden Anında Yanıt

G7 ve G20 gibi büyük ekonomi gruplarının bölünmeler ve ABD’nin “Önce Amerika” politikasıyla zor günler geçirdiği bir dönemde, BRICS grubu çok taraflı diplomasinin bir limanı olarak kendini göstermeye devam ediyor. Zirve açılışında yayımlanan ortak bildiride, BRICS ülkeleri artan tarifelerin küresel ticareti tehdit ettiği konusunda uyarmış ve Trump’ın tarife politikalarına eleştirilerini sürdürmüştü. Trump’ın ek tarife tehdidi, yönetiminin birçok ülkeyle ticaret anlaşmalarını 9 Temmuz’a kadar tamamlama çabasına denk geldi.

BRICS’in Artan Etkisi ve Liderlerin Katılımı

BRICS grubu, 2009’da ilk zirvesini gerçekleştirdiğinde Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin liderlerini bir araya getirmişti. Daha sonra Güney Afrika’nın da katılmasıyla genişleyen bloğa geçen yıl Mısır, Etiyopya, Endonezya, İran ve Birleşik Arap Emirlikleri üye olmuştu. Suudi Arabistan’ın üyelik başvurusunun ertelendiği açıklanırken, yaklaşık 30 ülkenin BRICS’e katılmaya ilgi gösterdiği belirtildi.

Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva, zirve açılış konuşmasında BRICS’i Soğuk Savaş dönemindeki Bağlantısızlar Hareketi’ne benzeterek, “Çok taraflılığın saldırı altında olduğu bu dönemde özerkliğimiz bir kez daha tehdit altında” dedi. BRICS ülkeleri dünya nüfusunun yarısından fazlasını ve küresel ekonomik çıktının yüzde 40’ını temsil ediyor.

Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in yerine başbakanını göndermesi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in çevrimiçi katılmasına rağmen, Hindistan Başbakanı Narendra Modi ve Güney Afrika Devlet Başkanı Cyril Ramaphosa gibi birçok lider Rio’da buluştu.

Çin’den BRICS Üyelerine Stratejik Çağrı: “Reformların Öncüsü Olmalıyız”

Ortak Bildiride Alınan Önemli Kararlar

Ortak bildiride, BRICS liderleri İran’ın sivil altyapılarına ve barışçıl nükleer tesislerine yönelik saldırıları “uluslararası hukukun ihlali” olarak nitelendirdi. İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırıları nedeniyle Filistin halkına “derin endişe” duyduklarını ifade ettiler ve Hindistan’ın kontrolündeki Keşmir’deki terör saldırısını kınadılar. Etiyopya ve İran’ın Dünya Ticaret Örgütü’ne katılımına destek veren liderler, ticaret anlaşmazlıklarının çözümü için acil adımlar atılması gerektiğini belirtti. BRICS ülkelerinin Yeni Kalkınma Bankası bünyesinde finansman maliyetlerini düşürmek ve yatırımları artırmak amacıyla BRICS Çok Taraflı Garantiler girişimi başlatma planı da desteklendi.